De voormalige woning van Elisabeth Samson verkeerde in zo een deplorabele staat, dat het begin van het herstel ervan geen moment langer op zich had moeten laten wachten.

 

 

Vrienden van de Stichting Elisabeth Samson Huis

Doneren? Graag! Neem contact met ons op

Wij geloven dat dit monument een belangrijke bron van inspiratie, kennis en bewondering is voor huidige en toekomstige generaties in Suriname en voor de Afrikaanse diaspora. Verleden en toekomst ontmoeten elkaar in het Elisabeth Samson Huis. Positieve rolmodellen zoals Elisabeth Samson zijn cruciaal voor onze emancipatie in de uitdagende omgeving waarin we leven.

 

Bestuur

De Stichting heeft een onafhankelijk bestuur. Het bestuur verricht haar werkzaamheden geheel onbezoldigd en bestaat sinds de oprichting in 2021 uit de volgende personen:
Voorzitter: Dr Cynthia Helga Abrahams – Devid
(letterkundige en schrijver)
Secretaris: Dr Leonard Willem Balai (historicus en schrijver)
Penningmeester: Drs Guus Werners (bedrijfseconoom en ontwikkelingsbankier)

Bestuursleden ontvangen geen vergoeding. Er zal zoveel mogelijk met vrijwilligers worden gewerkt.

klik hier voor ons beleidsplan

  • Zoals U rechts kunt zien, indien u op een groter scherm kijkt of hieronder als u onze website bezoekt via uw telefoon, verkeert het huis waar Elisabeth Samson ooit heeft gewoond, in deplorabele staat. Gezien de actuele betekenis voor het gevoel van eigenwaarde van zwarte mensen, kan Elisabeth Samson als rolmodel een belangrijke functie vervullen. Ondanks alle tegenwerking en tegenstand die Elisabeth als zwarte vrouw ondervond, heeft zij zich met verve staande gehouden. Zelfs in de piektijd van slavernij, wist zij uit te groeien tot de rijkste vrouw in Suriname, en werd zij daarmee de eerste zwarte miljonaire van het Amerikaans continent. Vandaar dat de "Stichting Elisabeth Samson Huis' het als haar missie ziet, om de materiële en immateriele nalatenschap van Elisabeth Samson, te behouden voor komende generaties van inwoners van Suriname en daarbuiten.
    Cynthia Mc Leod - Ferrier
    Initiatiefnemer Stichting Elisabeth Samson Huis

Elisabeth Samson (1715 - 1771)

De eerste zwarte miljonaire van de Amerika's...

was een Surinaamse vrouw!

De naam van Elisabeth Samson komt voor in alle grote historische werken over Suriname, omdat ze in 1764 wilde trouwen met een witte man. Aangezien ze een 100% negerin was, -een gebruikelijke beschrijving in de tijdgeest van de 18de eeuw- was dit volgens het koloniaal gezag onmogelijk, omdat er sinds gouverneur van Sommelsdijk (1685) een wet was, die huwelijk tussen wit en zwart verbood. (In die tijd was ‘zwart’ 100% Afrikaans, men bezigde daarvoor het nu beladen woord 'neger') Elisabeth Samson, die een VRIJE vrouw was, schreef een verzoekschrift aan de eigenaren, de directeuren van de Geoctroyeerde Sociëteit.

Het hoogste gezag in de kolonie, Hof van Politie, schreef ook: ze hadden in hun brief 19 argumenten tegen dit huwelijk, maar moesten toegeven dat er in dit specifieke geval wel één argument was in t voordeel van het huwelijk, en dat was het feit dat die vrouw ZO RIJK was en ‘door dit huwelijk zou haar rijkdom dan bij de 'blanken' terechtkomen, want het was niet goed als 'negers' rijk waren.’

De Geoctroyeerde Sociëteit durfde niet te beslissen en zond de brieven naar de Staten Generaal, die na ruim drie jaar beslisten dat er geen Hollandse wet tegen dit huwelijk was, maar toen was de aanstaande bruidegom al overleden. Elisabeth Samson vond echter een andere en trouwde in december 1767 met de witte Hermanus Daniel Zobre die 22 jaar jonger was dan zij.

Iedereen vroeg zich af, hoe deze zwarte vrouw zó puissant rijk was geworden. Historici veronderstelden en schreven dat ze zeker de slavin en concubine van een witte man geweest moest zijn die haar de vrijheid had geschonken en haar zijn bezit had nagelaten.

Surinaamse auteur Cynthia Mc Leod heeft ruim twaalf jaar zeer intensief historisch onderzoek gedaan naar dit opmerkelijk stukje uit onze geschiedenis. Zij kon al na vier jaar archief-onderzoek aantonen, dat deze veronderstelling slechts berustte op het idee van ‘White supremacy’. Want met feiten en documenten kon zij bewijzen, dat de vrij geboren Elisabeth Samson haar rijkdom zelf had vergaard. Zij was in haar tijd waarschijnlijk de rijkste vrouw van Suriname, dankzij haar intellect, kennis en haar vermogen tot zaken doen.

In een wetenschappelijk document, uitgegeven door de Universiteit van Utrecht werd dit duidelijk gemaakt. Ook wordt aangetoond hoeveel en welke vormen van tegenwerking zij heeft ondervonden en hoe ze die allemaal heeft overkomen. Mevrouw Mc Leod zette haar research voort, en publiceerde in 2000 -na twaalf jaar research- de roman: 'De Vrije negerin Elisabeth', die veel drukken kende en in het Engels vertaald is.

Het huidige pand Wagenwegstraat 22, is het huis dat door deze Elisabeth Samson is gebouwd (ca 1742). Ze heeft er gewoond met haar eerste partner Carl Otto Creutz, die kapitein was in t leger van de Sociëteit, en in 1748 vredesbesprekingen heeft gevoerd met opperhoofd Adoe. Na Creutz’s overlijden in 1762 wilde Elisabeth wettig trouwen, wat uiteindelijk lukte in 1767 en ze woonde in 't huis met haar wettige echtgenoot tot haar overlijden in 1771. (Mc Leod heeft op papier de inventaris en de inrichting van het gebouw destijds).

 
parallax background

Cynthia McLeod, UC Berkeley Regents Professor Nederlandse en Afro-Amerikaanse Studies, presenteert:

 

Lang in het vooruitzicht gesteld is de nieuwsbrief

Binnenkort zullen we berichten wanneer de nieuwsbrief zijn eerste editie mag beleven.

     

    Onze activiteiten:

    Groot enthousiasme voor lezingen en vertalingen

    In de loop van de tijd heeft deze Surinaamse historische figuur Elisabeth Samson internationale bekendheid gekregen. Reeds in 1998 werd mevrouw Mc Leod door de Inter-American Development Bank (IADB) uitgenodigd een lezing te houden op de IADB’s Cultural Session in Washington DC.

    Haar lezing werd door de IDB ook in het Spaans vertaald en deze boekjes (Engels en Spaans) werden door de IDB naar 1000 bibliotheken wereldwijd gezonden. Vanaf toen tot heden, heeft zij meer dan 30 keer lezingen verzorgd aan Amerikaanse, Canadese, Europese Universiteiten en andere organisaties. Vooral in de V.S. is er hiervoor veel belangstelling.

    Er is al een Engelse vertaling van de roman “De Vrije Negerin Elisabeth”, binnenkort verschijnt een Zweedse vertaling en nu is het Brazilië waar er grote belangstelling is. De Universiteit van de Staat Amapa (grensgebied met Suriname) organiseerde onlangs een groot symposium over literatuur van de regio, waarin de roman over deze historische figuur centraal stond. De roman wordt nu vertaald in het Portugees en aanbevolen literatuur op Braziliaanse middelbare scholen.

    Brede belangstelling vanuit Nederland en Amerika

    Diverse Nederlandse Musea organiseren nu tentoonstellingen over slavernij, het Wereld Museum (vroeger Tropen Instituut) zal in 2019 een tentoonstelling hebben waarvan Elisabeth Samson onderdeel zal zijn. Ook het wereldberoemde Rijksmuseum zal in 2020 een grote tentoonstelling hebben met thema slavernij. Dit zal het Rijksmuseum doen via het levensverhaal van 5 historische figuren, één daarvan is Elisabeth Samson.

    De New Yorkse Club of ‘Black Business Women” meende eerder dat er in 1906 een eerste zwarte millionaire was en vond het heel bijzonder om te vernemen dat er in 1770 al een zwarte millionaire was. Dit feit spreekt vooral Afro-Americans aan en zij willen graag naar Suriname komen speciaal om haar huis te zien. Mc Leod krijgt nog steeds vele verzoeken voor lezingen (29 okt a.s. Amsterdam).

    Stg Elisabeth Samson’s huis zoekt niet naar eigen voordeel maar wil met het verwezenlijken van deze plannen:
    1. dit huis, dat een van Suriname’s oudste gebouwen is, in degelijke conditie behouden.
    2. met de inrichting Suriname positief op de wereldkaart zetten, door met de realisatie een toeristische attractie van internationale allure te hebben. Iets waarmee elke Surinamer zich kan identificeren en trots op kan zijn. Dat het zo mag worden !!!

    Celebrating the Extraordinary Life of Elisabeth Samson A publication by Cynthia Mc Leod, issued in 1998 by the Inter-American Development Bank.

    Waarom een Elisabeth Samson Huis ?

    1. Het gebouw dat van ca 1740 dateert is een van de oudste gebouwen van Suriname en daarmee ook op het Westelijk halfrond

    2. De Surinaamse overheid heeft zelf geen middelen voor restauratie. Er is wel een lening van 20 miljoen van de IDB, waarvan de monumentale gebouwen binnen de Unesco driehoek gerestaureerd zullen worden, maar het Elisabeth Samson’s Huis staat net 150 m daarbuiten. De IDB verstrekte een lening, die moet dus door de overheid terug betaald worden!!!

    3. In Nederland is er nu (eindelijk) belangstelling voor Nederlands aandeel in slavernij en de koloniale geschiedenis, voor “Gedeeld Cultureel Erfgoed” en men wil graag investeren hierin. Vandaar ook de sponsoring van het koopbedrag.

    4. Voor de restauratie is veel geld nodig. Hiervoor doet Stichting Elisabeth Samson Huis een groot beroep op binnen- en buitenlandse bedrijven in Suriname om ruimhartig te sponsoren en enkele hebben zich reeds gecommitteerd.

    5. Het Elisabeth Samson’s Huis inrichten zoals het was tijdens haar leven en de bovenste verdieping maken tot een Arbeidsmuseum is een initiatief van Surinamers zelf, niet van buitenstaanders en het gebouw zal beheerd worden door Surinamers die hun geschiedenis kennen en op die manier hun kennis doorgeven aan volgende generaties.

    6. Het huis is gebouwd door de vrije negerin Elisabeth Samson die in alle grote historische werken over Suriname genoemd wordt omdat ze in haar tijd beslist een opvallende en ook omstreden figuur was. Op jonge leeftijd werd ze VALS beschuldigd, enkel en alleen omdat ze de gouverneur had verteld dat kolonisten in beledigende woorden over hem hadden gesproken. In een proces werd haar ‘poging tot doodslag’ ten laste gelegd en werd ze verbannen uit de kolonie. Met veel inspanning van haar familie werd het proces na 3 jaar Nietig verklaard en kon zij terugkeren. Toen ze op het eind van haar leven wilde trouwen met een witte man, was dat om de zo gewenste status van ‘gehuwde vrouw’ te krijgen, en daarmee het hypocriete gedrag van het koloniale bestuur aan de kaak te stellen. Immers, wie 100% zwart was kon volgens een koloniale wet van 1685 in Suriname Niet trouwen en alle vrouwen die ongehuwd met mannen leefden waren ‘hoeren.’

    7. Elisabeth Samson is zeer belangrijk voor het gevoel van eigenwaarde van zwarte en gekleurde mensen. In de geschiedenis worden deze meestal geportretteerd als de zieligen, de slachtoffers, de uitgebuitenen, maar ondanks alle tegenwerking en tegenstand was Elisabeth een zwarte vrouw die NIET zielig was. Zelfs in de piektijd van slavernij wist deze zwarte vrouw uit te groeien tot de rijkste vrouw in Suriname. Elisabeth Samson was geen slachtoffer maar een glorieuze vrouw en is daarom een prachtig rolmodel.

    8. Het Nederlandse Wereldmuseum (Voormalig Tropisch Instituut) portretteert Elisabeth Samson in een grote tentoonstelling voor de jeugd in 2019. Het beroemde Nederlandse Rijksmuseum (In Top 3 van Wereld Musea) zal het leven van de Surinaamse Elisabeth Samson onderdeel zijn van een wereld tentoonstelling over Slavernij in 2021.

    Uw donaties
    worden zeer op prijs gesteld

    Momenteel zijn we bezig met het verkrijgen van een zogenaamde ANBI-status. Onze verkregen giften worden zo vrijgesteld van het heffen van belasting. Zodra het zover is dat we over deze ANBI-status beschikken, zullen we dat via onder andere deze website kenbaar maken. Daartoe zullen we een bankrekeningnummer bekend maken van de Stichting Vrienden van Elisabeth Samson.

    Periodiek zal er een activiteit worden georganiseerd, waarbij we de donateurs van die periode willen belonen voor hun financiële inspanning. We zullen u dan uitnodigen voor een bijeenkomst, die verschillend van aard kan zijn, om u op de hoogte te houden van de stand van zaken.

    Elisabeth Samson Huis
    nader beschouwd:

    Het huis aan de Wagenwegstraat 22 is een vrijstaand huis aan de kop van de Wagenwegstraat bij de Malebatrumstraat. Het is zo groot dat het aan de achterzijde grenst aan de Herenstraat. Het is een monumentaal pand in de diepte op een bakstenen kelder met twee hoge verdiepingen en nog drie lagen in de hoge, steile kap. Aan de lengtezijden staat een groot dakhuis met twee flankerende dakkapellen.

    De ingang aan de zuidgevel is voorzien van een bovenlicht met letters en is te bereiken via twee kwartronde trappen. Aan de oostzijde is er een andere ingang met een uitwaaierende trap. Een stoep van twee treden loopt rondom langs drie zijden van het gebouw. Boven alle ramen is een licht gewelfde, geprofileerde latei.

    home_agency2_chart1

    Financiering voor aankoop Elisabeth Samson Huis

    home_agency2_chart2

    Financiering voor restauratie Elisabeth Samson Huis

    home_agency2_chart3

    Financiering voor inrichting Elisabeth Samson Huis

    Foto gemaakt in 2019

    parallax background
     

    Contactformulier

    Mocht U vragen hebben of anderszins informatie willen hebben, dan kunt u gebruik maken van dit contactformulier

      Vooralsnog geen sociale media

       

      Adres:

      Elisabeth Samson Huis:

      Wagenwegstraat 22

      Paramaribo, Suriname

      Telefonisch contact:

      via email:

      e-mail: info@elisabethsamsonhuis.com